przy Instytucie Kultury Europejskiej PUNO
Plan pracy Zakładu na lata 2010 – 2013
CELE:
- Prowadzenie i koordynowanie badań nad historią emigracji, z uwzględnieniem fal emigracyjnych: 1945, 1968, 1981- 1989, przed 2004 i po rozszerzeniu struktur Unii Europejskiej.
- Współpraca z: Światową Rada Badań nad Polonią, Zjednoczeniem Polskim w Wielkiej Brytanii, Ambasadą Rzeczpospolitej Polskiej, University College London, oraz uczelniami krajowymi, wyrażająca się w wspólnie organizowanych konferencjach i sympozjach naukowych, realizacji poszczególnych programów dydaktycznych i badawczych.
- Promocja najnowszych badań i publikacji pracowników naukowych zakładu:
W opracowaniu:
- Wkład profesorów PUNO w dorobek naukowy krajów Ameryki Łacińskiej, ze szczególnym uwzględnieniem badań: profesora Andrzeja Żaki, A. Iwańskiej i prof. Anderskiego.
- Historia starszego harcerstwa poza granicami kraju
- Wydanie albumu okolicznościowego poświęconego organizacji Friends of Poland (w j. angielskim; stron 110). Cel: przybliżenie Brytyjczykom działalności organizacji Friends of Poland. Organizacji powstałej w celu wspierania ruchu NSZZ „Solidarność”, a po 1990 roku organizującej pomoc dla ludności polskiej zamieszkującej na terenach przedwojennych Kresów Wschodnich II RP. Termin realizacji projektu pierwsza połowa 2011 roku.
- Opracowanie i wydanie książki: Sylwetki doktorów honoris causa PUNO. Planowany termin realizacji 2012 r. (odpowiedzialna dr J. Pyłat).
- Realizacja projektu badawczego: Zabiegi dyplomatyczne Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych w Wolnym Świecie o uzyskanie odszkodowań dla polskich ofiar nazizmu niemieckiego w latach 1948 – 1970. Planowany czas realizacji projektu 2013 -2014.
Plany:
A) cykl wykładów na temat:
- Historii Starszego Harcerstwa poza granicami kraju
- Historii polskich organizacji charytatywnych funkcjonujących na terenie Wielkiej Brytanii w latach 1981-2009, w tym: Medical Aid for Poland, Friends of Poland, itp.
- Wybitnych osobistości emigracji niepodległościowej: polityków, działaczy społecznych, naukowców (w tym doktorów honoris causa PUNO)
- Wykłady autorskie prof. B. Indyka i dr B. Szwagrzaka (tematyka związana z prowadzonymi badaniami naukowymi)
- Sytuacja Polski w latach 90-tych z perspektywy emigracji politycznej: „polskiego Londynu” i „paryskiej Kultury”
B) Organizacja i udział pracowników naukowych Zakładu w międzynarodowych konferencjach naukowych, w tym między innymi:
- 9 – 10 grudnia 2010, Poznań, Konferencja UAM w Poznaniu, przy współudziale Zakładu Badań nad Emigracją IKE PUNO: TRZECIA RZECZPOSPOLITA A POLONIA I EMIGRACJA, prelegenci: dr J. Pyłat
- 9 kwietnia 2011, Londyn, Konferencja Zakładu i IKE PUNO: Prezydenci i Rządy Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie w walce o niepodległą Polskę w latach 1939 – 1990; Pierwsza z serii Konferencji Kwietniowych PUNO poświęconych pamięci Ryszarda Kaczorowskiego, ostatniego Prezydenta RP na Uchodźstwie.
C) Projekty realizowane:
– realizację II część długofalowego projektu dr Joanny Pyłat: Migracja i adaptacja młodzieży polskiej w krajach Unii Europejskiej 2004 – 2012:
W 2009 roku, zakończyła się pierwsza część projektu, zatytułowana Wielka Brytania, a młodzież polska w latach 2004 – 2009. Celem tej części było zbadanie, w jakim stopniu polska młodzież, która po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej (w maju 2004 r.) rozpoczęła proces migracji do poszczególnych krajów Unii (w tym także na terytorium Zjednoczonego Królestwa i Republiki Irlandii) odnalazła się w nowej rzeczywistości społeczno – kulturowej. Istotną część projektu stanowiła analiza podejmowanych działań i różnych form aktywności kulturalnej młodych Polaków od maja 2004 do czerwca 2009 roku. Na tym etapie, na podstawie badań socjologicznych i obserwacji własnych, podjęto próbę określenia stopnia migracji i adaptacji młodzieży polskiej na terenie Zjednoczonego Królestwa (Anglii, Walii, Szkocji, Irlandii Północnej) w latach 2004 – 2009. Skompletowano dokumentację na temat aktywności i działań młodych ludzi przybyłych do Wielkiej Brytanii po 2004 roku, a mianowicie: utworzonych przez nich organizacji, założonych sieci, sklepów, etc. i z perspektywy historycznej porównano to zjawisko z sytuacją po 1945 roku, kiedy na teren Zjednoczonego Królestwa także przybyła liczna (licząca około 200 tys. os.) ludność polska. Wyniki tych badań prezentowano już podczas: Konferencji, Wkład Wychodźstwa polskiego w naukę i kulturę Wielkiej Brytanii, PAU, Kraków 30 – 31 maja 2008 r., na której autorka wygłosiła referat, pt. Wkład najmłodszej emigracji w kulturę Wielkiej Brytanii; II Kongresie Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie, 4 – 6 września 2008 roku, PAU, Kraków; na której autorka wygłosiła referat:: Inicjatywy i kierunki działania polskich środowisk emigracyjnych w Londynie w latach 2004 – 2008. Zarys sytuacji; Sympozjum PUNO, Polski wkład w dorobek naukowy i kulturalny Wielkiej Brytanii, kwiecień 2009 r. Organizatorzy: PUNO, Ambasada i Konsulat Generalny RP; 2nd Congress of Polish Societies in the UK; Poland’s 5th anniversary in the UE, 25 – 26 kwietnia 2009, Londyn, UCL – University College London.
II część projektu realizowana jest na terytorium Belgii i obejmuje lata 2009 – 2012.
Fazę końcową stanowić będzie podsumowanie i sformułowanie wniosków wynikających z przeprowadzonych badań i posiadanego stanu wiedzy, na temat historycznych zmian zachodzących na terenie Zjednoczonego Królestwa wśród mniejszości polskiej, w tym w polskim Londynie oraz społeczności polskiej w Belgii. Planowany termin zakończenia projektu: 2013 rok. Forma: publikacja. Kontynuacja zespołowego programu badawczego: „Polska kultura literacka i artystyczna w Wielkiej Brytanii”, obejmujący 5 bloków tematycznych: Sylwetki twórców i pisarzy; Instytucje kultury; Wiarę i obyczajowość – polskie instytucje kościelne w Wielkiej Brytanii; Publicystykę kulturalną; Polską krytykę literacką w Wielkiej Brytanii oraz Dwujęzyczność w wychowaniu kulturowym. Kierownikiem części tego projektu jest prof. dr hab. Jan W. Sienkiewicz, kultury literackiej zaś – prof. dr hab. Ewa Lewandowska-Tarasiuk.
Koordynacja i kontynuacja badań mgr Magdaleny Górka, na temat: Perspektywy historycznej zmian językowych wśród emigrantów polskich osiadłych w Anglii po II wojnie światowej oraz nowej emigracji po roku 2004. Praca ta poświęcona będzie zmianom zachodzącym w języku polskim emigrantów mieszkających na terenie Anglii. Zostaną tu porównane dwie polskie fale emigracyjne: powojenna po roku 1945; oraz nowa emigracja, przybyła do Anglii po włączeniu Polski do Unii Europejskiej. Praca będzie zawierała zarówno tło historyczne jak i badania dotyczące zmian językowych oraz ich analizę. Jej celem jest również poruszenie zagadnienia samej kultury nauczania języka polskiego poza granicami kraju oraz przybliżenie i ukazanie wzorów „idealnych nauczycieli/wykładowców polonijnych”. W rozdziale pierwszym, zatytułowanym: okoliczności zaistnienia osadnictwa polskiego w Wielkiej Brytanii po roku 1945, omówiono sytuację polityczno- gospodarczą Polski oraz wypływające bezpośrednio z niej przyczyny osadnictwa polskiego na terenie Wielkiej Brytanii w tamtych latach. Część ta w znacznej mierze oparta będzie na wywiadach, osobistych przeżyciach, nigdy nie publikowanych dotąd listach, notatkach i relacjach, wiekowych przedstawicieli świata kultury i nauki żyjących jeszcze na terenie Anglii a także na obszernych, bardzo cennych materiałach archiwalnych PUNO. Znaczna część wypowiedzi poświęcona jest procesowi rozwoju kultury i oświaty, które stanowią kolebkę dla rozwoju języka – przedmiotu badań niniejszej pracy.
Projekty zrealizowane:
Jak wspomniano, wśród projektów, programów dydaktycznych i badawczych, znajduje się, m.in. organizacja konferencji i sympozjów naukowych. W poprzednich latach zorganizowano:
19 maja 2007 roku (na terenie Ambasady RP w Londynie), przy współudziale Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii i Ambasady Rzeczpospolitej Polskiej, konferencję polsko – angielską „Polski wkład w naukę i kulturę brytyjską”. Podczas spotkania referenci z terenu Wielkiej Brytanii (wybitni uczeni i twórcy polskiego pochodzenia) przedstawili swe osiągnięcia w rozmaitych dziedzinach nauki lub kultury.
15 – 16 czerwca 2007 (w salach POSK), w związku z obchodami roku gen. W. Andersa (z inicjatywy ówczesnego prorektora prof. R. Chmielowca i dr Joanny Pyłat) zorganizowano konferencję poświęconą generałowi Władysławowi Andersowi. W obradach udział wzięli wybitni znawcy przedmiotu z: Polski, Włoch i Wielkiej Brytanii. Dwudniowe rozważania zakończyły się, m.in. zebraniem materiałów konferencyjnych, opublikowanych w formie książkowej w czerwcu 2008 r., General Władysław Anders soldier and leader of the free Poles in exile, edited by: Joanna Pyłat, Jan Ciechanowski, Andrzej Suchcitz, Londyn 2008.
30/31 maja 2008 – odbyła się konferencja, przygotowana wspólnie z Polską Akademią Umiejętności w Krakowie, na temat „Wkładu wychodźstwa polskiego w naukę i kulturę Wielkiej Brytanii”, PUNO, wiosna 2009.
W latach wcześniejszych dydaktyka Zakładu wyrażała się także w prowadzeniu Szkół letnich dla studentów z Polski. Szkoły te, zaprojektowano dla studentów krajowych (w grupach nie większych niż 15 osób). Uczestnicy zajęć mogli zapoznać się z różnymi aspektami życia społecznego i politycznego współczesnej Wielkiej Brytanii, a w szczególności z życiem i specyfiką wieloetnicznego społeczeństwa, w tym polskiej mniejszości narodowej. Prowadzący zajęcia zwracali szczególną uwagę na zapoznanie kursantów z bogatą kulturą artystyczną Wielkiej Brytanii, której epicentrum stanowi dzisiejszy Londyn. Kursy prowadzono zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Zajęcia obejmowały: wykłady, seminaria, pokazy dokumentalnych filmów angielskich (dotyczących współczesnej kultury i sztuki brytyjskiej), wizyty w londyńskich muzeach i instytucjach polonijnych.
Wykład dr Bogdana Szwagrzaka – Harcerstwo poza granicami kraju.
Zakład, w ramach IKE, organizował również wykłady wszechnicowe i promocje książek. Szczególnie tych, które swoją tematyką dotykały rozmaitych aspektów historii polskiej emigracji:
- „Moja Radość pisania… Strofy znad Tamizy i znad Wisły” – pod red. prof. dr E. Lewandowskiej-Tarasiuk.
- Joanna Krystyna Pyłat, PUNO. Polski Uniwersytet na Obczyźnie, Pułtusk-Londyn 2010.
Do pobrania:
